آرشیو روزنامه نسیم شمال

توضیحات

نسیم شمال نشریه‌ای اجتماعی، سیاسی، فکاهی و از تاثیرگذارترین جراید عصر مشروطه به شمار می‌رود که در بیداری و آگاهی مردم نقش مهمی ایفا کرد. این روزنامه با مدیریت سید اشرف‌الدین حسینی (از محبوب‌ترین و معروف‌ترین شاعران ملی انقلاب مشروطه) چاپ می‌شد که با بیان اشعار خود، سهم ارزنده‌ای در آگاهی‌بخشی و بیداری مردم داشت.

نسیم شمال رشت تا از میان رفتن مشروطه اول ادامه پیدا کرد و سپس توقیف شد. این روزنامه سپس در تهران و پس از فتح شهر به دست مشروطه‌طلبان آغاز به انتشار مجدد کرد. نام این روزنامه به اندازه ای بر سر زبان ها افتاده بود که همه جا سید اشرف الدین را آقای «نسیم شمال» صدا می‌زدند. چاپ تهران این روزنامه از جهت نثر و شیوه نگارش و هم از جهت استحکام اشعار به کلی با آن‌چه در رشت به چاپ می‌رسید، متفاوت بود. افزون بر آن ترتیب انتشار روزنامه در رشت منظم نبود. در تهران تقریباً نسیم شمال به طور منظّم و بدون توقف منتشر می‌شد. محل روزنامه در تهران خیابان لاله‌زار بود.

محبوبیت نسیم شمال :

نقشی که نشریه نسیم شمال در روشنگری و آگاهی بخشی مردم ایفا کرد، نقشی بی بدیل و ماندگار بود به گونه ای که استقبال از این نشریه در آن دوران که بیشتر مردم شاید سواد نداشتند، توسط مردم بسیار شگفت انگیز و عجیب بود. در حقیقت محبوبیت روزنامه نسیم شمال میان عامه مردم به اندازه ای بود که هنگامی که روزنامه فروشان دوره گرد فریاد را سر می دادند و روزنامه را اعلان می کردند، مردم از زن، مرد، پیر، جوان، باسواد و بی سواد هجوم می آوردند و روزنامه را دست به دست می گرداندند. در قهوه خانه ها، در سر گذرها و در جاهایی که مردم گرد می آمدند با سوادها برای بی سوادها می خواندند و مردم حلقه می زدند و روی خاک می نشستند و گوش می دادند. اقبال عمومی که این نشریه حتی در میان مردم کم سواد یافته بود به دلیل زبان نوشتاری ساده آن بود از تکلف‌های مرسوم ادبی در آن اجتناب می شد و برای مردم کوچه و بازار نیز قابل فهم بود.

زبان نشریه نسیم شمال به زبان توده مردم نزدیک و درک نوشته‌ها و سروده‌ها و سایر مندرجات آن برای عموم آسان بود و همه طبقات آن را می‌خریدند و اشعارش را حفظ می‌خواندند.

محتوای نسیم شمال :

یکی از هدف های چاپ این روزنامه دفاع از استقلال ایران و دشمنی با تجاوزکاران بیگانه بود که سید اشرف‌الدین در قالب اشعار گرم و آتشین و با سبک و روش هزل آمیزی آن را نمایش می داد. در این سروده ها وطن فروشان، خیانتکاران و دشمنان آزادی و تمام افرادی که در بند کشور و مردم نبودند، مورد نقد قرار می گرفتند. این روزنامه همچنین حاوی مقالات و اشعار فکاهی و طنز در نکوهش اعمال ظالمانه و بی‌عدالتی‌های محمدعلی شاه قاجار و عوامل دست نشانده‌ وی منتشر می‌شد، بنابراین سید اشرف الدین از هر فرصتی برای پیشبرد مقاصد انقلاب با قدرت قلم و شیوایی شعرهایش استفاده می کرد و با زبان شعر و طنز و بیانی عامیانه، نابسامانی های جامعه و درد و رنج ملت را بازگو می کرد. وی بسته شدن مجلس توسط محمد علی شاه را فاتحه ای برای مرده ای به نام مشروطه می خواند. او برای شهیدان راه آزادی و به خصوص برای مرگ ملک المتکلمین، مرثیه می سرود. در واقع نسیم شمال آنچه را که در ایران آن روز می‌گذشت، عمدتاً در قالب شعر منعکس می‌کرد و از جور و تبعیض و بی‌عدالتی موجود در جامعه شکایت می کرد.

شعرهای «نسیم شمال» یکی از مؤثرترین اشعار سیاسی، اجتماعی دوره مشروطه به‌شمار می‌آید. وی در کنار عارف قزوینی که لقب «شاعر ملّی» را به خود اختصاص داد، به «شاعر مردم» ملقب شد. اگرچه اشعار شاعرانی همچون بهار، دهخدا، عارف و عشقی به لحاظ فرم، محتوا و فخامت سخن از نسیم شمال برتر است، اشعار وی مسلّما از تأثیرگذارترین شعرهای دوران مشروطه به‌شمار می‌آید، به گونه ای که باید وی را محبوب‌ترین و مشهورترین شاعر انقلابی مشروطه دانست.

امتیاز روزنامه نسیم شمال پس از مرگ سید اشرف، به محسن حریرچیان ساعی داده شد و او چند سال این نشریه را به چاپ می رساند اما نسیم شمال او، رونق و اعتبار نشریه سید اشرف را به دست نیاورد.

دانلود نمونه :

روزنامه نسیم شمال (دوره دوم با مدیریت حریرچیان ساعی)
فرمت: PDF | حجم: 2 مگابایت